تعظیم (علوم قرآنی)

---

اظهار عظمت و بزرگداشت چیزی؛ از اسباب تقدیم لفظ را تعظیم (اسلوب ادبی قرآن) گویند.

۱ - تعریف

---

تعظیم و بزرگداشت، یکی از اسباب تقدیم و تاخیر است؛ مانند مقدم ساختن لفظ جلاله «الله» در آیات ذیل:
۱. (من یطع الله والرسول)؛
۲. (ان الله وملائکته یصلون علی النبی…)؛
۳. (والله ورسوله احق ان یرضوه)؛
۴. (انما ولیکم الله ورسوله والذین آمنوا).

۲ - تعظیم قرآن

---

تعظیم از معرفت نسبت ‌به مقامی و یا چیزی حاصل می‌گردد، به این معنا که اگر کسی انسان یا مقامی را برتر از خود دانست در برابر او در مقام بزرگداشت و تکریم می‌ایستد. امام‌ خمینی یکی از آداب مهم قرائت قرآن را که موجب نورانیت قلب می‌شود، تعظیم قرآن می‌داند بدون شک شرط اساسی حصول انس با قرآن و ایجاد زمینه برای ارتباط با این کتاب الهی، این است که انسان به عظمت و شکوه قرآن پی ببرد و بداند کلام الهی که تجلی ذاتی خداوند است، در ذیل عنایت و لطف حضرت حق، برای هدایت بندگان، از مراتب عالی (لدینا لعلی حکیم) به مراحل دانی (نزل الیهم) تنزل یافته و خداوند در قالب حروف و اصوات به میان بشر فرستاده است چرا که کشف حقیقت قرآن قبل ‌از تنزل او برای احدی جز ذات پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) ممکن نیست. از منظر امام ‌خمینی عظمت هر کلام یا کتابی مستلزم درک عظمت وجوهی چون عظمت متکلم و کاتب آن، عظمت مطالب آن، عظمت رسول و واسطه‌ آن، عظمت وقت ارسال و کیفیت ارسال آن و عظمت حافظ و نگهبان آن است. ایشان بر این عقیده است که همه وجوه عظمت، به وجه اعلی در قرآن کریم موجود است البته امام ‌خمینی معتقدند بعضی از این امور ذاتاً و جوهرا در عظمت دخیل‌اند و بعضی عرضاً و بالواسطه و بعضی کاشف از عظمت می‌باشند. ازاین‌رو سالک اگر از عظمت حق‌تعالی و سعه رحمت و بسط نعمت و مغفرت و غفران حق در قلبش جلوه کند فطرت مخموره او را دعوت به احترام و تعظیم می‌کند به اعتقاد امام‌ خمینی مانع و آفت تعظیم حق‌تعالی و قرآن، غرور است که صفت شیطانی است؛ لذا سالک باید از این رذیله به‌دور باشد تا تعظیم قرآن را ادراک کند.

۳ - پانویس

---